Technologia, z dnia na dzień, rozwija się coraz bardziej. Dotyczy to praktycznie każdej branży, również tłumaczeniowej. Największą pomocą i nieocenionym wsparciem w tym sektorze są programy typu CAT, które usprawniają żmudny proces przekładu.
Czym dokładnie są, jakie posiadają funkcje oraz zalety? W jaki sposób wybrać najlepszą opcję? Odpowiedzi na te oraz inne pytania znajdują się w poniższym tekście.
Czym są programy CAT?
Narzędzia CAT to skrót od Computer Assisted Translation. Wspomagają one przekłady, działając na zasadzie pamięci tłumaczeniowej. Program dzieli tekst na poszczególne segmenty. Jeśli w trakcie natrafi na identyczne słowa, zdania lub całe fragmenty, system automatycznie proponuje takie samo tłumaczenie, jak wcześniej. Programy CAT doskonale sprawdzą się więc w tekstach, w których stopień powtarzalności jest wysoki lub podczas pracy nad podobnymi tekstami dla tego samego zleceniodawcy.
Programy CAT, przede wszystkim, podnoszą jakość tekstu i minimalizują czas realizacji zlecenia. Poza tym, pozwalają na zachowanie spójności terminologii oraz zgodności przekładu z tekstem źródłowym.
Jakie są ich funkcje?
Pierwszą, ważną funkcją, jest zarządzanie terminologią. Bardzo często w tekstach specjalistycznych znajdują się wyrazy posiadające więcej niż jedno znaczenie. Tak samo jest w przypadku ich tłumaczeń. Dzięki programom CAT można przygotować specjalną listę zwrotów, tzw. bazę terminologiczną, które mają być tłumaczone w ten sam sposób. W efekcie zachowana zostanie spójność tekstu, niezwykle ważna podczas tego rodzaju zleceń. Będzie można uniknąć sytuacji, w której jedno słowo zostanie przetłumaczone kilka razy, na różne sposoby. Im większa baza, tym lepiej, ponieważ przyda się ona także podczas kolejnych tłumaczeń.
Następną funkcją tego rodzaju oprogramowania jest zapewnienie jakości QA, czyli quality assurance. Pozwoli to na dokładną analizę, czy dany tekst został przetłumaczony w całości oraz czy wszelkie jego elementy odpowiadają oryginalnej wersji.
Kolejną, ogromną zaletą programów CAT jest ich wieloformatowość. Nie będzie więc kłopotu z otwarciem i przetłumaczeniem plików, stworzonych w zupełnie innym programie. Nie sposób posiadać w swoim systemie każde oprogramowanie, więc znacząco ułatwia to pracę tłumacza.
Przykładowe programy typu CAT
SDL Trados Studio
Jest to jeden z popularniejszych programów typu CAT. W rankingach bardzo często znajduje się na zaszczytnym, pierwszym miejscu. Urządzenie to jednak ma pewien minus, jakim jest wysoka cena. Posiada jednak wiele zaawansowanych funkcji, takich jak zarządzanie projektami oraz bazami tłumaczeń, kontrola jakości. Poniżej przedstawimy również kilka tańszych lub zupełnie darmowych alternatyw.
MemoQ
Program, który stale się rozwija i wprowadza coraz to nowsze funkcje. Umożliwia także obsługę formatów tłumaczeń, wykonanych w innych programach typu CAT, co jest naprawdę dużą zaletą. Narzędzie to pozwala również na tworzenie projektów i dzielenie się nimi z pozostałymi tłumaczami.
MateCAT
W pełni darmowy oraz zintegrowany z ponad 70 formatami plików. Poza tym umożliwia wgrywanie dokumentów posiadających rozszerzenie .zip oraz tych, znajdujących się na dysku Google Drive. Przy pomocy tego programu można również podzielić projekt na kilku różnych tłumaczy.
Across
Program równie godny uwagi, co poprzednicy. Jego ogromny plus to to, że jest bezpłatny dla freelancerów. Prócz standardowych funkcji, posiada także dodatkowe opcje, takie jak: zarządzanie projektami, tworzenie glosariuszy oraz baz klientów.
OmegaT
To dość prosty program, idealny dla początkujących tłumaczy. Nie oferuje on zbyt zaawansowanych funkcji, ale dzięki jego prostocie można przetestować, w jaki sposób w ogóle działa oprogramowanie CAT. Poza tym jest on całkowicie bezpłatny, co stanowi dodatkowy plus. Kolejna zaleta to kompatybilność z innymi narzędziami CAT oraz możliwość obsługiwania wielu rozmaitych formatów w jednym czasie.
Podsumowanie
Programy typu CAT znacząco ułatwiają i skracają czas realizacji zlecenia. Jednak należy pamiętać, że nie zastępują całkowicie pracy tłumacza, który sam musi włożyć sporo wysiłku w wykonywany przekład. Istnieje wskaźnik, zwany Post Editing Effort, informujący o wkładzie osoby dokonującej tłumaczenia. Mimo, że CAT sugeruje pewne rzeczy, nie należy polegać tylko na tym oprogramowaniu i akceptować każdej sugestii.
Co do wyboru, zdania są podzielone, aczkolwiek zgodnie z rankingami to właśnie Trados, mimo wysokiej ceny, jest najchętniej i najczęściej wybierany. Na samym początku, kiedy trudno dokonać decyzji odnośnie oprogramowania, radzimy najpierw zapoznać się z wersjami testowymi, a dopiero potem wybrać najlepszą dla siebie opcję.
Polski 
Italiano