Boże Narodzenie to najważniejsze święto w Polsce, a zarazem święto o szczególnym charakterze. Jest to czas w wyjątkowy sposób spędzany w gronie rodzinnym. Zwyczaj obchodzenia Wigilii znany jest od pierwszych wieków chrześcijaństwa.
Tradycje Świąt Bożego Narodzenia w Polsce różniły się w zależności od regionu, a współcześnie są w mniejszym lub większym stopniu kultywowane.
Nie można zapominać, że w Polsce są to w pierwszej kolejności święta o charakterze religijnym. Do Świąt przygotowujemy się przez cały okres Adwentu. W tym okresie wierni w Kościołach uczestniczą we mszach – w roratach, poświęconych Najświętszej Marii Pannie.
W dniu 24 grudnia większość Polaków pości, a w czasie kolacji wigilijnej spożywa potrawy nie zawierające mięsa.
Symbolem Świąt Bożego Narodzenia pozostaje choinka
Choinkę stroi się w dniu Wigilii, kiedy to trwają również przygotowania do wyjątkowej kolacji wigilijnej. Choinka, najczęściej jodła lub świerk symbolizuje rajskie drzewo, ma przypominać Adama i Ewę oraz upadek i odkupienie rodzaju ludzkiego, a prezenty pod choinką mają oznaczać naśladowanie dobroci.
Zgodnie z wierzeniem choinki nie ubiera się wcześniej niż w dniu Wieczerzy Wigilijnej.
Drzewko ma chronić nas i cały dom od wszelkiego zła. Na choince zawiesza się kolorowe łańcuchy i światełka, bombki, cukierki. Tradycją było też zawieszanie jabłek, jako symbolu, który znajdował się na biblijnym drzewie, a ponadto jabłko miało przynosić zdrowie.
Wraz ze zwyczajem ubierania choinki, szczególnie oczekiwanym w wigilijny wieczór jest moment, kiedy pojawiają się prezenty pod choinką. Dawniej były to drobne upominki, najczęściej wystrugane z kawałka drewna, natomiast współcześnie są to zabawki, które są łatwo dostępne w sklepach czy wiele innych niespodzianek i prezentów dla poszczególnych członków rodziny, którzy spotykają się w ten wyjątkowy wieczór.
W Polsce zwyczaj otwierania prezentów odbywa się po kolacji wigilijnej i ma magiczny wymiar, którego nie zapomina żadne dziecko, a wspomnienia ze Świąt z dzieciństwa towarzyszą nam przez całe życie.
Tradycje wigilijne to nie tylko choinka:
Świeca wigilijna, jej światło jest znakiem zaproszenia do rodziny Marii i Józefa, aby mały Jezus narodził się w każdym domu.
Bożonarodzeniowa tradycja nakazuje także nakrycie stołu białym obrusem oraz dbanie o parzystą ilość potraw i aby na stole było 12 potraw postnych, które symbolizują 12-tu apostołów.
Popularne potrawy wigilijne na polskim stole to: barszcz czerwony, karp, kapusta z grzybami, pierogi z kapustą i grzybami, kluski z makiem, kompot z suszu, śledź, piernik, kutia, ryba po grecku, makowiec i sernik. W zależności od regionu Polski występują pewne różnice w tym, co znaleźć można na wigilijnym stole.
Sianko pod obrusem – ten zwyczaj wywodzi się z czasów pogańskich, symbolizuje narodzenie Jezusa w ubóstwie. Zwyczaj chowania sianka pod obrusem wywodzi się z pogańskiej Polski. Poganie składali ofiarę z siana słowiańskiemu bogu Ziemiennikowi, który był patronem stepów, opustoszałej ziemi, nieużytków, a także opiekunem robaków.
Sianko w okresie Świąt symbolizuje żłóbek, w którym urodził się Syn Boży.
Ważną tradycją w Polsce jest pozostawienie dodatkowego miejsca przy stole z nakryciem, jest ono symbolicznie przeznaczone dla niezapowiedzianego gościa, ale jest również symbolem pamięci o naszych nieobecnych lub zmarłych bliskich.
W Wigilię wieczorem wyczekuje się pierwszej gwiazdki, która nawiązuje do Gwiazdy Betlejemskiej zwiastującej narodziny Jezusa. Pojawienie się pierwszej gwiazdki jest sygnałem do rozpoczęcia uroczystej kolacji.
Wieczerza jest najważniejszym momentem Wigilii, zgodnie z tradycją powinna rozpoczynać się od modlitwy i czytania fragmentu Ewangelii, następnie jest moment dzielenia się opłatkiem, który jest symbolem pojednania, miłości i pokoju.
Łamiemy się opłatkiem z chęci naprawienia tego co było nie zawsze dobre w naszych relacjach z bliskimi przez cały rok, jest to oznaka pogodzenia się. Do wigilijnego stołu nie powinno zasiadać się zwaśnionym. W tym momencie należy zapomnieć o przykrych zdarzeniach, nieporozumieniach i wybaczyć wszystkie urazy.
Mało tego, w tradycyjnych wierzeniach dominowało przekonanie, że tak jak przebiegnie Wigilia, taki będzie nadchodzący rok. W związku z tym, każdy a szczególnie dzieci powinny się grzecznie zachowywać, nie powinny płakać i kłócić się. Za złe zachowanie przez cały rok. dzieci mogły natomiast otrzymać rózgę pod choinkę.
Na wsiach nadal tradycją jest również dzielenie się opłatkiem ze zwierzętami.
W Polsce uważa się że podczas wieczerzy wigilijnej zwierzęta otrzymują dar mówienia ludzkim głosem. Jest to podziękowanie złożone zwierzętom, które były obecne podczas narodzin dzieciątka Jezus.
W niektórych domach wiesza się kawałek jemioły – za każdym razem, gdy się pod nią stanie należy dać komuś całusa. W czasach starożytnych jemioła była symbolem miłości i przyjaźni, stąd właśnie tradycja całowania się pod nią.
Pod koniec wieczerzy cała rodzina zbiera się i śpiewa kolędy, wyrażając przy tym radość z Narodzenia Pana. Jest to bardzo piękna tradycja kultywowana w wielu rodzinach w Polsce.
Tuż po wigilijnej kolacji całe rodziny mają w zwyczaju pójście na mszę o północy, która jest zwieńczeniem uroczystości wigilijnych. Wszyscy wierni spotykają się o północy w Kościele na Pasterce, aby uczcić Narodzenie Pana.
Na tym jednak święta się nie kończą.
Pierwszy dzień Świąt, podobnie jak Wigilię, spędza się z rodziną. Następny dzień czyli 26 grudnia w Polsce jest również dniem wolnym. W drugim świątecznym dniu spotykamy się z przyjaciółmi i znajomymi. Można wówczas więcej czasu poświęcić na odpoczynek i spędzić z najbliższymi.
Współcześnie, pomimo podtrzymywania tradycji w Polsce, Święta Bożego Narodzenia nabierają coraz bardziej charakteru konsumpcyjnego. Z roku na rok coraz więcej rodzin zamiast spędzać czas w domu, wyjeżdżało w okresie Świąt w góry czy za granicę. Jednak każdy podkreśla, że atmosfera Świąt spędzanych w kraju jest niepowtarzalna.
Polski 
Italiano