Traduzione di titoli accademici in italiano e viceversa

Niektóre dokumenty zawierają informacje na temat uzyskanych stopni naukowych czy tytułów zawodowych. Gdy trzeba je przełożyć na inny język, pojawia się problem. Czy tłumaczenie stopni naukowych na włoski jest właściwe i jaki odpowiednik w innym systemie wybrać? Co, jeśli nie ma równoważnego tytułu w języku włoskim? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz poniżej.

Tłumaczenie stopni naukowych — czy jest słuszne?

Pierwsze pytanie, jakie należy sobie zadać, nie dotyczy tego, jak tłumaczyć stopnie naukowe na włoski (lub jakikolwiek inny język), ale czy w ogóle to robić. Według polskiego prawa nie należy ich ani tłumaczyć, ani zastępować tytułami, które wydają się odpowiednikami w innym języku. Dlaczego? Powodem jest przede wszystkim fakt, że systemy edukacji w Polsce i we Włoszech różnią się, a zasada zdobywania kolejnych tytułów zawodowych i naukowych jest inna. Dlatego wszelkie dyplomy nadające tytuły uwierzytelniają odpowiednie instytucje, na przykład kancelaria ambasady.  

Stopnie naukowe w tłumaczonych dokumentach

Jak zatem poradzić sobie ze stopniami naukowymi w dokumentach włoskich lub polskich zleconych do tłumaczenia? Czy klient zamawiający tłumaczenie powinna oczekiwać, że w przekładzie znajdzie się inna wersja uzyskanego tytułu? Osoba dokonująca tłumaczenia może wybrać jeden z kilku sposobów. Część osób ze środowiska tłumaczy radzi, że dobrym rozwiązaniem jest wpisanie obok oryginalnego tytułu odpowiednika w języku docelowym, umieszczonego w nawiasie. Można także stworzyć właściwą adnotację, w której dany stopień naukowy jest szczegółowo opisany. Inni zalecają pozostawienie tytułu bez dodatkowych wyjaśnień.

Przy tłumaczeniu dokumentów ze stopniami naukowymi trzeba również pamiętać o zachowaniu odpowiednich zasad interpunkcji. Przykładem jest skrót od tytułu doktor, który w języku polskim w mianowniku zapisuje się bez kropki. Jednak już w innych przypadkach należy postawić kropkę. Wyjątkiem jest stopień doktora uzyskany przez kobietę. W formie żeńskiej rzeczownik ten nie odmienia się, a więc po każdym skrócie nie stawia się kropki. Takie niuanse gramatyczne należy rozumieć i znać, zarówno w języku polskim, jak i włoskim.

Stopnie naukowe w polskim i włoskim — porównanie

Choć tłumaczenie tytułów naukowych z włoskiego na polski i odwrotnie jest niepoprawne, warto je znać i rozróżniać, aby móc stworzyć ich dodatkowy opis w razie konieczności. Na początek trzeba zapamiętać, że w Polsce rozróżnia się tytuły zawodowe (licencjat, inżynier oraz magister) i stopnie naukowe (doktor i doktor habilitowany). Mianem tytułu naukowego określa się jedynie tytuł profesorski.

Włoski system edukacji daje możliwość nauki na studiach pierwszego, drugiego i trzeciego stopnia. Na pierwszym etapie uzyskuje się tytuł Dottore, na drugim Dottore Magistrale, a na trzecim Dottore di Ricerca. We Włoszech nie ma procedury habilitacyjnej, dlatego też polski doktor habilitowany nie ma w tym języku swojego odpowiednika. Tamtejszy system oferuje też możliwość zdobycia innych dyplomów, a nie każdy z nich jest równoznaczny z dyplomami uzyskanymi w Polsce.