Niektóre dokumenty zawierają informacje na temat uzyskanych stopni naukowych czy tytułów zawodowych. Gdy trzeba je przełożyć na inny język, pojawia się problem. Czy tłumaczenie stopni naukowych na włoski jest właściwe i jaki odpowiednik w innym systemie wybrać? Co, jeśli nie ma równoważnego tytułu w języku włoskim? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz poniżej.
Tłumaczenie stopni naukowych — czy jest słuszne?
Pierwsze pytanie, jakie należy sobie zadać, nie dotyczy tego, jak tłumaczyć stopnie naukowe na włoski (lub jakikolwiek inny język), ale czy w ogóle to robić. Według polskiego prawa nie należy ich ani tłumaczyć, ani zastępować tytułami, które wydają się odpowiednikami w innym języku. Dlaczego? Powodem jest przede wszystkim fakt, że systemy edukacji w Polsce i we Włoszech różnią się, a zasada zdobywania kolejnych tytułów zawodowych i naukowych jest inna. Dlatego wszelkie dyplomy nadające tytuły uwierzytelniają odpowiednie instytucje, na przykład kancelaria ambasady.
Stopnie naukowe w tłumaczonych dokumentach
Jak zatem poradzić sobie ze stopniami naukowymi w dokumentach włoskich lub polskich zleconych do tłumaczenia? Czy klient zamawiający tłumaczenie powinna oczekiwać, że w przekładzie znajdzie się inna wersja uzyskanego tytułu? Osoba dokonująca tłumaczenia może wybrać jeden z kilku sposobów. Część osób ze środowiska tłumaczy radzi, że dobrym rozwiązaniem jest wpisanie obok oryginalnego tytułu odpowiednika w języku docelowym, umieszczonego w nawiasie. Można także stworzyć właściwą adnotację, w której dany stopień naukowy jest szczegółowo opisany. Inni zalecają pozostawienie tytułu bez dodatkowych wyjaśnień.
Przy tłumaczeniu dokumentów ze stopniami naukowymi trzeba również pamiętać o zachowaniu odpowiednich zasad interpunkcji. Przykładem jest skrót od tytułu doktor, który w języku polskim w mianowniku zapisuje się bez kropki. Jednak już w innych przypadkach należy postawić kropkę. Wyjątkiem jest stopień doktora uzyskany przez kobietę. W formie żeńskiej rzeczownik ten nie odmienia się, a więc po każdym skrócie nie stawia się kropki. Takie niuanse gramatyczne należy rozumieć i znać, zarówno w języku polskim, jak i włoskim.
Stopnie naukowe w polskim i włoskim — porównanie
Choć tłumaczenie tytułów naukowych z włoskiego na polski i odwrotnie jest niepoprawne, warto je znać i rozróżniać, aby móc stworzyć ich dodatkowy opis w razie konieczności. Na początek trzeba zapamiętać, że w Polsce rozróżnia się tytuły zawodowe (licencjat, inżynier oraz magister) i stopnie naukowe (doktor i doktor habilitowany). Mianem tytułu naukowego określa się jedynie tytuł profesorski.
Włoski system edukacji daje możliwość nauki na studiach pierwszego, drugiego i trzeciego stopnia. Na pierwszym etapie uzyskuje się tytuł Dottore, na drugim Dottore Magistrale, a na trzecim Dottore di Ricerca. We Włoszech nie ma procedury habilitacyjnej, dlatego też polski doktor habilitowany nie ma w tym języku swojego odpowiednika. Tamtejszy system oferuje też możliwość zdobycia innych dyplomów, a nie każdy z nich jest równoznaczny z dyplomami uzyskanymi w Polsce.